Kurmalı Saat Nedir?

Merhaba Arkadaşlar;

Bugün.içinde çeşitli mekanizmaların bulunduğu,bir teknoloji harikası olan kurmalı(mekanik) saati inceleyeceğiz.Çalışma prensibinden tarihine,içindeki dişli çarkların diş sayısından,diş üstü daire çapına kadar bütün çarkların ölçülerini sizinle paylaşacağım.

Çalışma Prensibi

Mekanik saatler pilleri bulunmayan saatlerdir. Bunlara ayrıca kurmalı saat de denilir. Bu saatlerde bulunan zemberek yayı olayın ana karakteridir. Bu zemberek yayı el yardımı ile sıkıştırılır daha sonrasında ise yay gerilmeye başladıkça bir güç oluşur, oluşan güç ile saat çalışmaya başlar. Kendi kendini kuran saatlerde ise mekanizma şu şekilde işler. Her birinde yarım bir daire bulunur ve kol sallandıkça bu daire yayı sıkıştırır sonrasında gevşemeye başlayan yay saatin enerji elde edip çalışmasını sağlar. Mekanik saatlerin dezavantajlarından biri belli saatlerde kurmamız gereklidir. Çünkü saati kurmazsak bir süre sonra duracaktır. Tekrardan zamanı ayarlamamız gereklidir. Kurmalı saatler hareketin kesilmesinden yaklaşık 24-36 saat sonra durur.

Tarihi

Saat,ilk defa MÖ 4000'lerde Mısır'da kullanılmaya başlanmıştır.Mısırlılar,Güneş'in her gün belirli bir düzende doğuğ bittiğini keşfetmişti.Bundan yararlanarak güneş saatini icat etmeye başardılar.Bu saat çeşidinde dik duran bir cismin güneşin geliş açısına göre oluşturulduğu gölge boyuna bakılarak saat hesaplanıyordu.Ancak güneş saatinin bir eksiği vardı.Geceleri güneş olmadığından dolayı çalışmıyordı.Bunun üzerine Antik Mısırlılar kum saati ve su saatini icat ettiler.

• 1524 tarihi kurmalı saatlerin yapıldığı ilk tarih olarak tarihe geçti.Alman kilit ustası Peter Henlien.tarihte bilinen ilk kurmalı saati üretti.
• 1550'liler de ise dünya da mekanik saatlerin satısı inanılmaz bir artışa geçmişti,kurmalı saatler yerini mekanik saatlere bırakmıştı.Üretilen saatlerin büyük kısmı Alman ve Fransız üretimiydi.
• 1575'te İsveç ve İngiliz üreticiler ortaya çıktı.Ancak o zamanlar da saatler bir aksesuar aleti olarak görülüyordu.Yani saatler,saat anlamıyla gelişmesi dışında bir moda girişimiydi.

d=Çap

z=Diş Sayısı

t=Adım

m=Modül

Mekanizmadaki Dişli Çarklar ve Diğer Elemanlar:

                                             DİŞLİ ÇARK:

                                             ÇAP:20,7cm

                                             MODÜL:(m=d/z)=>0,5mm

                                             ADIM:(t=π.m)=>1,58mm

                                             DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>41

                                             DİŞLİ ÇARK:

                                             ÇAP:30,6cm
                                             MODÜL:(m=d/z)=>0,56mm
                                             ADIM:(t=π.m)=>1,75mm
                                             DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>54

                                 DİŞLİ ÇARK:

                                 MİLBOYU :30mm
                                 MİL ÇAPI:0,12cm
                                 ÇAP:19,9cm
                                 MODÜL:(m=d/z)=>0,49mm
                                 ADIM:(t=π.m)=>1,56mm
                                 DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>40




                                 DİŞLİ ÇARK:

                                 ÇAP:20,05cm
                                 MODÜL:(m=d/z)=>0,50mm
                                 ADIM:(t=π.m)=>1,57mm
                                 DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>40

                                  DİŞLİ ÇARK:
                                 
                                  MİL BOYU:19,4mm
                                  MİL ÇAPI:0,12cm
                                  ÇAP:15,4cm
                                  MODÜL:(m=d/z)=>1,02mm
                                  ADIM:(t=π.m)=>3,20mm
                                  DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>15

                             
                                  DİŞLİ ÇARK:
                               
                                  MİL BOYU:19,6mm
                                  MİL ÇAPI:0,11cm
                                  ÇAP:15,6cm
                                  MODÜL:(m=d/z)=>0,86mm
                                  ADIM:(t=π.m)=>2,72mm
                                  DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>18

                                           
                                              DİŞLİ ÇARK:

                                             ÇAP:26,8cm
                                             MODÜL:(m=d/z)=>0,49mm
                                             ADIM:(t=π.m)=>1,55mm
                                             DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>54

                                             DİŞLİ ÇARK:

                                             ÇAP:22,2cm
                                             MODÜL:(m=d/z)=>0,49
                                             ADIM:(t=π.m)=>1,54mm
                                             DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>45

                                             DİŞLİ ÇARK:

                                             ÇAP:24cm
                                             MODÜL:(m=d/z)=>0,5mm
                                             ADIM:(t=π.m)=>1,57mm
                                             DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>48

                                             DİŞLİ ÇARK:

                                             ÇAP:0,8cm
                                             MODÜL:(m=d/z)=>0,053mm
                                             ADIM:(t=π.m)=>0,167mm
                                             DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>15

                                             DİŞLİ ÇARK:

                                             ÇAP:0,8cm
                                             MODÜL:(m=d/z)=>0,053mm
                                             ADIM:(t=π.m)=>0,167mm
                                             DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>15

                                DİŞLİ ÇARK:
                               
                                MİL BOYU:34,5mm
                                MİL ÇAPI:021
                                ÇAP:23,9cm
                                MODÜL:(m=d/z)=>0,49
                                ADIM:(t=π.m)=>1,56mm
                                DİŞ SAYISI:(z=d/m)=>48

                                Kelebek Somun:
                                M3 Dişli
                                Diş Derinliği:6mm
                                
                                Tırtıl Başlı Somun:
                                M3 Dişli
                                Diş Derinliği:7mm
                                  
                                Altı Köşe Metrik Somun:
                                M3 Somun
                                                                                        
                          


                          

ZEMBEREK YAYI:Saati kurduktan sonra kurma kolundan kazanılan enerjiyi depolayarak çarklara aktarır.

MAŞA:Gücü sabit tutmak için kullanılan bir mekanizma bileşenidir.Çarklardan iletilen enerjinin kaybını engellemek için kullanılır.

BALANS:Yayılım yaparak saatin dengeli bir şekilde çalışmasını sağlar.R20 mm olan ince metal parçada pandüldür.Saatin ayar hassasiyetini ve düzenli çalışmasını sağlar.

*Ölçümler Kumpas ile yapılmıştır.

Kaynak:

https://tr.wikipedia.org/wiki/Saat
https://www.makinaegitimi.com/materyaller/teknik-tablolar/disli-cark-hesaplama-formulleri-tablosu.html
http://www.yavuzlardisli.com/sayfa/125/duz-helis-konik-disli-hesabi.html
https://www.saatport.net/mekanik-kurmali-saat-nedir/

https://web.itu.edu.tr/temizv/Sunular/Disli%20cark%20mekanizmalari.pdf